اطلاعات جامعی درباره سرطان های پوستی برای شما فراهم کرده ایم . این اطلاعات شامل موارد زیر میشه: انواع سرطان پوست: ملانوما، کارسینوم سلول بازال، کارسینوم سلول سنگفرشی و انواع نادرتر. علائم و نشانهها: تغییر در خالها، زخمهای جدید، لکههای پوستی غیرعادی. عوامل خطر: قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (خورشید و سولاریوم)، سابقه خانوادگی، رنگ پوست روشن، ضعف سیستم ایمنی. تشخیص: معاینه پوستی توسط پزشک، بیوپسی. درمان: جراحی، پرتودرمانی، شیمیدرمانی، ایمونوتراپی، درمان هدفمند. پیشگیری: محافظت از پوست در برابر آفتاب، استفاده از ضدآفتاب، خودآزمایی منظم پوست. انواع سرطان پوست سرطان پوست انواع مختلفی داره که بر اساس سلولهایی که از اونها شروع میشه، دستهبندی میشن. سه نوع اصلی اون عبارتند از: ملانوما (Melanoma): این نوع، کمتر شایع اما خطرناکترین نوع سرطان پوست محسوب میشه. ملانوما از سلولهای ملانینساز (ملانوسیتها) که مسئول رنگدانههای پوست هستند، شروع میشه. ملانوما پتانسیل متاستاز (گسترش) به سایر نقاط بدن رو داره. ظاهر: اغلب به صورت یک خال جدید یا تغییری در خال موجود دیده میشه. این خالها معمولاً نامنظم، دارای رنگهای متفاوت (سیاه، قهوهای، قرمز، آبی، سفید)، بزرگتر از ۶ میلیمتر و در حال تغییر هستند (قاعده ABCDE برای شناسایی ملانوما: A-Asymmetry, B-Border irregularity, C-Color variation, D-Diameter larger than 6mm, E-Evolving/Changing). کارسینوم سلول بازال (Basal Cell Carcinoma - BCC): این شایعترین نوع سرطان پوست هست و معمولاً در نواحی که بیشتر در معرض آفتاب هستند، مثل صورت، گردن و دستها ایجاد میشه. BCC معمولاً به آرامی رشد میکنه و به ندرت به سایر نقاط بدن گسترش پیدا میکنه، اما اگر درمان نشه، میتونه به بافتهای عمقیتر آسیب بزنه. ظاهر: اغلب به صورت یک برجستگی مرواریدی یا شفاف، یک زخم که خوب نمیشه، یا یک لکه صاف و صورتی یا قهوهای رنگ دیده میشه. کارسینوم سلول سنگفرشی (Squamous Cell Carcinoma - SCC): این دومین نوع شایع سرطان پوست هست و معمولاً در نواحی آفتابگیر بدن مثل صورت، گوشها، لبها، دستها و بازوها ایجاد میشه. SCC پتانسیل بیشتری برای گسترش نسبت به BCC داره، به خصوص اگر در مراحل اولیه تشخیص داده نشه. ظاهر: معمولاً به صورت یک توده سفت و قرمز، یک زخم پولکی و پوسته پوسته، یا یک ضایعه زبر و فلسدار دیده میشه. یه سری انواع نادرتر هم وجود دارند، مثل کارسینوم سلول مرکل (Merkel cell carcinoma) و سارکوم کاپوزی (Kaposi sarcoma)، اما این سه نوع، رایجترینها هستند. علائم و نشانههای سرطان پوست: شناختن علائم و نشانههای سرطان پوست خیلی مهمه چون تشخیص زودهنگام میتونه شانس درمان موفق رو به طور قابل توجهی افزایش بده. به طور کلی، باید به هرگونه تغییر غیرعادی در پوستتون توجه کنید، به خصوص اگر این تغییرات جدید هستند یا در خالهای موجودتون رخ میدن. نشانههای کلیدی که باید مراقبشون باشید: تغییر در خالها یا لکههای پوستی: این یکی از مهمترین نشانههاست، به خصوص برای ملانوما. به این موارد دقت کنید (قاعده ABCDE): A (Asymmetry - نامتقارن بودن): نیمی از خال یا لکه با نیمه دیگرش متفاوت به نظر میرسه. B (Border irregularity - نامنظم بودن لبهها): لبههای خال یا لکه دندانهدار، محو یا نامنظم هستند. C (Color variation - تنوع رنگ): خال یا لکه دارای رنگهای مختلفی مثل سیاه، قهوهای، برنزی، سفید، قرمز یا آبی در قسمتهای مختلف است. D (Diameter - قطر): قطر خال یا لکه معمولاً بزرگتر از ۶ میلیمتر (اندازه پاککن مداد) است، اگرچه ملانوماهای کوچکتر هم میتونند وجود داشته باشند. E (Evolving - در حال تغییر بودن): خال یا لکه در اندازه، شکل، رنگ، ارتفاع یا احساس (خارش، خونریزی، درد) تغییر میکنه. ظاهر شدن یک ضایعه جدید: هرگونه نقطه، لکه، یا برجستگی جدید روی پوست که با بقیه پوست فرق داره و طی چند هفته یا ماه بهبود پیدا نمیکنه، باید توسط پزشک معاینه بشه. زخمهایی که خوب نمیشوند: زخمی که بعد از چند هفته همچنان بازه، خونریزی میکنه یا دوباره باز میشه، میتونه نشانهای از کارسینوم سلول بازال یا سنگفرشی باشه. تغییر در بافت پوست: خشکی، زبری، پوسته پوسته شدن یا احساس خارش در یک ناحیه خاص از پوست که بهبود پیدا نمیکنه. لکههای قرمز یا صورتی رنگ: گاهی اوقات کارسینوم سلول بازال یا سنگفرشی به صورت یک لکه قرمز و کمی برجسته ظاهر میشه. نکات مهم: محل: سرطان پوست میتونه در هر نقطهای از بدن ایجاد بشه، حتی در نواحی که کمتر در معرض نور خورشید هستند (مثل کف پا، زیر ناخنها، یا در دهان). البته نواحی آفتابگیر شایعترند. خودآزمایی منظم: ماهانه پوست خودتون رو به طور کامل، از سر تا پا، معاینه کنید. از آینه برای دیدن نواحی سختتر مثل پشت و گردن استفاده کنید. مراجعه به پزشک: اگر هر یک از این علائم رو مشاهده کردید، حتماً در اسرع وقت به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید. عوامل خطر سرطان پوست. یعنی چه چیزهایی احتمال ابتلا به این بیماری رو افزایش میدن؟ شناختن این عوامل به ما کمک میکنه تا اقدامات پیشگیرانه لازم رو انجام بدیم. 1. قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV): این مهمترین عامل خطره. نور خورشید: قرار گرفتن طولانی مدت و بدون محافظت در برابر نور خورشید، به خصوص در ساعات اوج تابش (معمولاً بین ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر)، باعث آسیب به DNA سلولهای پوست میشه. آفتابسوختگی، به ویژه در دوران کودکی و نوجوانی، خطر ابتلا به ملانوما رو به شدت افزایش میده. منابع مصنوعی UV: استفاده از تختهای برنزه کننده (سولاریوم) و لامپهای UV هم به همون اندازه خطرناک هستند و احتمال ابتلا به انواع سرطان پوست، به خصوص ملانوما رو بالا میبرن. رنگ پوست و استعداد ژنتیکی: پوست روشن: افرادی که پوست روشن، موهای بلوند یا قرمز، و چشمهای روشن دارند، ملانین کمتری در پوستشون هست. ملانین (رنگدانه پوست) به محافظت از پوست در برابر اشعه UV کمک میکنه. بنابراین، این افراد بیشتر مستعد آفتابسوختگی و سرطان پوست هستند. لکههای پوستی (کک و مک): داشتن کک و مک زیاد نشانه حساسیت پوست به نور خورشید و افزایش خطر ابتلا است. سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان پوست: اگر خودتون قبلاً سرطان پوست داشتید، احتمال ابتلا به نوع دیگری از سرطان پوست در آینده بیشتر میشه. اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده (والدین، خواهر و برادر، فرزندان) سابقه ملانوما داشته باشند، خطر ابتلای شما هم افزایش پیدا میکنه. سن: خطر ابتلا به سرطان پوست با افزایش سن بیشتر میشه، چون پوست در طول زمان در معرض آسیبهای بیشتری قرار گرفته. با این حال، سرطان پوست در سنین پایینتر، حتی در نوجوانان و جوانان هم دیده میشه. سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (به دلیل بیماریهایی مثل HIV/AIDS، یا مصرف داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی بعد از پیوند عضو)، بیشتر در معرض ابتلا به برخی از انواع سرطان پوست، به خصوص کارسینوم سلول سنگفرشی، هستند. قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص: تماس طولانی مدت با برخی مواد شیمیایی مثل آرسنیک هم میتونه خطر ابتلا رو افزایش بده. ضایعات پوستی پیش سرطانی (پیشبدخیم): ضایعاتی مثل کراتوز اکتینیک (Actinic Keratosis) که در اثر قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید ایجاد میشن، میتونند در آینده به کارسینوم سلول سنگفرشی تبدیل بشن. حی که کمتر در معرض نور خورشید هستند (مثل کف پا، زیر ناخنها، یا در دهان). البته نواحی آفتابگیر شایعترند. خودآزمایی منظم: ماهانه پوست خودتون رو به طور کامل، از سر تا پا، معاینه کنید. از آینه برای دیدن نواحی سختتر مثل پشت و گردن استفاده کنید. مراجعه به پزشک: اگر هر یک از این علائم رو مشاهده کردید، حتماً در اسرع وقت به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
